Sử dụng huyết tương diệt Covid-19

Sử dụng huyết tương của người khỏi bệnh điều trị virus Covid-19 ở những ca nguy kịch liệu có hiệu quả? Tác dụng phụ của phương pháp này cũng gây nhiều lo lắng cho các nhà nghiên cứu.

Sử dụng huyết tương để điều trị cho bệnh nhân nguy kịch

Hầu hết bệnh nhân hồi phục sản sinh ra các kháng thể có khả năng tiêu diệt virus corona chủng mới. Việc dùng huyết tương của họ đã giúp đạt được những kết quả tích cực. 

Chẳng hạn hôm 8-2, có 3 bệnh nhân rơi vào tình trạng nguy kịch tại một bệnh viện ở quận Giang Hạ, thành phố Vũ Hán đã được điều trị bằng huyết tương. Các triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân đã cải thiện đáng kể chỉ sau 12 - 24 giờ. Đến nay, hơn 10 bệnh nhân đã được điều trị bằng phương pháp này. 

Kết quả lâm sàng cho thấy, xét nghiệm của các bệnh nhân sau khi sử dụng huyết tương 12 đến 24 giờ, tình trạng viêm nhiễm giảm rõ rệt, tỷ lệ tế bào lympho tăng cao, các chỉ số chính như độ bão hòa oxy trong máu và tải lượng virus được cải thiện, các biểu hiện và tình trạng lâm sàng đều chuyển biến rõ rệt.

Giám đốc Bệnh viện Kim Ngân Than ở Vũ Hán, ông Trương Định Ninh, cho biết hiện tại bệnh viện áp dụng truyền huyết tương của bệnh nhân khỏi bệnh và có những hiệu quả bước đầu khả quan.

"Hiện nay, trong tình trạng thiếu vắc-xin và các loại thuốc chữa được bệnh theo cách chắc chắn thì việc sử dụng huyết tương như vậy là cách hiệu quả nhất để chữa trị cho người nhiễm Covid-19 và giảm tỉ lệ tử vong ở những bệnh nhân rơi vào tình trạng nguy kịch" - ông Lư Hồng Châu, thuộc Trung tâm lâm sàng y tế công cộng Thượng Hải, nhận định.

Theo trang Nature, giới khoa học Trung Quốc đang có hơn 80 cuộc thử nghiệm lâm sàng được tiến hành hoặc chờ tiến hành để nghiên cứu điều trị COVID-19. Các loại thuốc mới và cả các loại thuốc trong y học cổ truyền đều được đưa vào nghiên cứu.

Cẩn trọng sử dụng huyết tương cho việc điều trị Covid-19

Cơ chế ức chế virus corona của huyết tương người khỏi Covid-19

Kháng thể là các protein mà hệ thống miễn dịch tạo ra chống lại “những kẻ xâm lược” như virus, vi khuẩn hoặc các chất lạ khác tấn công cơ thể. Với mỗi loại virus, vi khuẩn, hệ thống miễn dịch sẽ tạo ra một kháng thể đặc hiệu.

Máu của bệnh nhân khỏi bệnh Covid-19 có những kháng thể với virus corona. Khi tiêm các kháng thể đó vào cơ thể của người bệnh khác, trên lý thuyết, nó có thể giúp bệnh nhân chống lại tác hại của virus. Tuy nhiên, cần có thời gian để cơ thể sản sinh kháng thể khi bị tấn công bởi những virus lạ mặt, chẳng hạn như 2019-nCoV.

Nếu cùng một loại virus hoặc vi khuẩn xâm nhập nhiều lần, cơ thể đã có cơ chế ghi nhớ, nhanh chóng tạo ra đội quân kháng thể để tiêu diệt chúng.

Nói cách khác, cách điều trị bằng huyết tương là chuyển khả năng miễn dịch của bệnh nhân đã phục hồi sang bệnh nhân đang bị bệnh. Phương pháp này từng sử dụng trong đại dịch cúm, Benjamin Cowling, giáo sư dịch tễ học tại Đại học Hong Kong (Trung Quốc), nói với New York Times.

Cần đảm bảo quy trình y khoa trước khi sử dụng cho bệnh nhân Covid-19

Tuy nhiên, các nhà khoa học cảnh báo trên Live Science những tác dụng phụ có thể đến khi sử dụng phương pháp này. Giáo sư sinh học và khoa học thần kinh của Đại học New York, Carol Shoshkes Reiss, đánh giá phương pháp dùng huyết tương của người khỏi bệnh Covid-19 là tín hiệu đáng mừng cho điều trị bệnh do chủng virus corona.

Tuy nhiên, ông cũng lo ngại rằng phải có những kiểm soát với tác dụng phụ có thể đến trong quá trình chữa trị. Cụ thể, virus có tỷ lệ tử vong thấp, việc bỏ qua quá trình thử nghiệm thuốc thông thường (chẳng hạn thử nghiệm lâm sàng trên động vật và trên người) là không hợp lý.

Các bác sĩ khi sử dụng huyết tương người khỏi Covid-19 để điều trị cần hết sức thận trọng, đề phòng tác dụng phụ.

Ông Eric nhấn mạnh thêm rằng nên tiếp tục tuân thủ quy trình khoa học và nỗ lực tìm tòi, nghiên cứu những cách điều trị, trước khi đưa vào sử dụng, đặc biệt là với virus có tỷ lệ tử vong thấp. Một nhà nghiên cứu khác cũng không hoàn toàn ủng hộ phương pháp chữa trị mới được đề xuất.

Tiến sĩ Eric Cioe-Peña, Giám đốc của mạng lưới y tế Northwell Health, đánh giá những cách điều trị đều là ý tưởng hay, nhưng "chưa có cơ sở nào khiến tôi cảm thấy phải bỏ quy trình thông thường giới y học vẫn sử dụng để đảm bảo một phương pháp điều trị an toàn, hiệu quả trước khi sử dụng cho bệnh nhân".

Trước đó, ngày 13/2, New York Times dẫn lời bác sĩ Zhang Dingyu - Giám đốc Bệnh viện Kim Ngân Đàm - về việc lượng kháng thể được tìm thấy trong huyết tương của những bệnh nhân khỏi Covid-19.

Theo Ensc, Tập đoàn Công nghệ Sinh học Quốc gia Trung Quốc (CNBG), huyết tương từ kháng thể người khỏi bệnh đã giúp điều trị cho 10 bệnh nhân có tình trạng nghiêm trọng. Chỉ sau 12-24 giờ, sức khỏe của họ đã cải thiện đáng kể.

Truyền huyết tương chỉ là một trong nhiều lựa chọn mà các chuyên gia đang cân nhắc trong các phương pháp chữa Covid-19. Hiện nay, căn bệnh này khiến gần 90.000 người nhiễm, hơn 3.000 người tử vong.

Một số phương pháp điều trị được áp dụng như tái sử dụng thuốc chống siêu vi, tìm kiếm phân tử mới ngăn chặn sự liên kết của virus tế bào, pha trộn thuốc… cũng được áp dụng.

Mẫn